kom halverwege

kom toch mij tegemoet,

kom halverwege,

dacht ik

maar al wie kwam was God,

niet jij




josiene van eijsden

Rotterdam 1956

's Morgens vanaf Zuid door de fietstunnel naar school op de Schonerbergerweg en tussen- de- middag vanaf school in een noodvaart heen en weer naar de houten keet onder het spoorwegviaduct, waarvan de deur nooit op slot was.
"Een kwartier voor God" stond op het bord naast het fietsenrek. Daar kwam ik voor. Maar vooral voor de tijd daaraan vooraf, om in die witblanke eenvoud alleen te kunnen zijn.
Was het er katholiek? Niets dat daar naar verwees, maar ik dacht het wel. Ik dacht dat dat hier moest: een kruis slaan, maar ik wilde dat ook graag. Ik wilde ook graag knielen, maar keek er niet iemand door een niet zichtbaar luikje naar mij om te zien of ik wel bij de kerk hoorde? Of ik het kruis goed sloeg of niet had mogen knielen. Ik was waar ik niet verwacht werd te zullen zijn, mijn vader zou mijn benen breken zoals hij had beloofd.

Elke dag om 1 uur hield een priester in wit gewaad een toespraakje met gebed en we zongen terwijl af en toe een boven ons voorbijrijdende trein denderend onze aandacht verplaatste.
De dag waaraan ik denk was de dag voor Kerstmis. Een vrije dag van school dus was ik in nerveuze spanning, door het wegglippen uit huis, vanaf Zuid over de Maasbruggen naar de plek op de Hoogstraat gereden, naar de groenhouten bouwkeet met de witte gordijntjes.
Toen ik na het "Kwartier" naar mijn fiets liep stond de priester in winterjas voor het fietsenrek en zei: "Kom je hier ook vanavond naar de Nachtmis met je ouders?"
Betrapt en zonder een woord griste ik mijn fiets weg en ben er nooit meer teruggeweest.

liefdesstress zonder geliefde

Toevallige ontmoetingen waarvan niemand weet had dat jij er al lang naar had uitgekeken, zo toevallig zijn ze dus niet voor mij, wel voor de ander. Altijd naar iemand uitkijken die dat niet naar jou doet, hoe schadelijk is dat voor de gezondheid, aan het verlies van energie?
Toch als de dag is gekomen dat de toevallige ontmoeting gaat plaatsvinden is daar het voorgevoel. Dat voorgevoel is de gewaarwording van een verandering in het bewustzijn waarin een bel luidt, een omfloersde trom slaat, verwachtingsvol, een beetje verliefd. In mijn geval verliefd op het vroege uur, het jonge licht en het lied uit de snavel van de singer- songwriter op een tak.

op het achterplaatsje

Om mij te warmen- het was binnen kouder dan buiten- was ik op mijn achterplaatsje beland. Voor mijn gesloten ogen ontstond een beeld, even grijs als de tegels waarop ik stond. Langer dan vrouwhoog stond door mijn gesloten oogleden zichtbaar Maria in beton met in haar halfhoog gevouwen armen een baby. Slank staat zij daar en allerliefst. Zij kijkt kalm voor zich uit in de richting van de tuindeuren. Zij staat daar voor zichzelf zichzelf gelijk te zijn maar ook voor mij. Om mij zacht te laten zijn. En om mij het tot dan onaanvaardbare te laten ervaren van het niet meer dan een vredig hart met warme huid omkleed te zijn en ogen die niet open hoeven gaan om te zien.

Nu ik even later brood met omelet eet en schrijf op een zonovergoten blocnote, nu is zij daar nog aanwezig. Rank en fijn en vrij om te komen en gaan voor ons zichtbaar of niet.


Meen je dat nou van Maria? uit net zulk tuinornamentenbeton gegoten als die vogeldrinkbakjes met een stenen lokmusje op de rand.

opspringer nr.13

je merkt meteen wanneer men jou niet ziet;
je bent er niet.

Richting

Het lijkt voorbij, de staat van wachten waarin ik tegen mijn zin de laatste kwart eeuw heb verkeerd. Durfde ik geen initiatieven te nemen, geen keuzes te maken, niet in zee te gaan met anderen doordat er zoveel was misgegaan toen ik dat nog wel deed? Of wachtte ik op richtinggevende hulp zoals ik  kreeg in een tijd dat ik hulp extra goed kon gebruiken omdat het bij ons thuis een gevaarlijke situatie was.

In de kelder van muziekhandel Simonis was het schemerig naast de wand met gitaren waar ik bezig was met LP's labelen. Vanaf de begane grond klonk 'Living doll' de tophit van dat seizoen. Ik had het naar mijn zin in mijn eerste baantje, leerde snel en voelde me gewaardeerd door de baas.

Toen, als in mist verscheen, precies zo als die borden  zijn, ook zo groot, een blaauw gemeentebord op enige afstand voor mijn ogen:       H A A R L E M        las ik in witte letters.

Zonder er met iemand over te praten besloot ik tot handelen. Haarlem kende ik niet. Het M.A.I.  bureau met adressen voor werken als au pair was toen sinds kort gevestigd. Op sollicitatiegesprek ging ik stiekem. En pas nadat ik was aangenomen confrontreerde ik mijn moeder met mijn vertrek.

Nog geen week in Haarlem of ik ontmoette door een jongen die me mee vroeg naar een feestje, de bijzondere familie van wie ik door hun voorbeeld heb geleerd hoe een gezinsleven óók kan zijn.

Een net meisje beleefde niets in die tijd

Een net meisje beleefde niets in die tijd. Maar wel in de vroege ochtend de geur uit natte winterjassen van de jas- aan- jas staande passagiers van bus 52 door de Maastunnel  wanneer zij depressief op weg was naar de meisjes-ULO op de Schonerbergerweg. Ik had niet verlegen, vreemd en "gek" hoeven zijn en niet bang voor de wijde- petticoat meisjes in het gras naast het gebouw van de kunstacademie, had ik niet mijn ouders gehad.
Ik zag, want kwam wel eens ergens, hoe de academielui in een kring hoog opverend hun danspasjes maakten. Zo wil en kan ik zijn en leven en dansen dacht ik terwijl ik me snel afwendde. Ik voelde schaamte want verlegenheid en jalousie. Ik voelde geen pijn omdat er sowieso pijn was, op sommige momenten na, als illusie waar bleek en Jan Nieveld mij kustte.

Toen ik na 2 jaar ULO op de Christelijke Huishoud-en-Industrieschool op het Ericaplein belandde had de tekenlerares mijn werk meegenomen naar een landelijk congres en ze zei: "Je hebt aanleg, je kunt naar de kunstacademie". Had ik maar gedurfd! Eén keer, deze keer, keek een volwassene mijn kant op. Een kans. De enige en ik ben er niet op ingegaan vanwege mijn verlegenheid voor de vrije- blije academiejeugd.

Het liep ook slecht af op deze laatste school. Ik kon niet strijken en moest daarom met een oud ijzer strijken dat je, met een dik doekje, heet van de kachel haalde. Daarom en waarschijnlijk door mijn anders-dan-anderen houding mocht ik geen examen doen en moest 3 maanden eerder van school. Kon ik extra strijken voor mijn moeder en de trappen stoffen.

Er is nog een moment geweest dat een opening had kunnen betekenen. Dat was bij de schoolkeuzetest op de Heemraadsingel. Mijn ouders werden op gesprek geroepen en de oudere dame besprak met hen de uitkomst. Mijn moeder vertelde mij later dat mijn vader- wat zal hij er de de tering in gehad hebben dat hij zwichtte voor een gedecideerde oudere dame die hij niet vloekend een hoek in had durven trappen- op haar vraag: "Wat is er bij u thuis aan de hand?" het misbruik had toegegeven.

bij het ontruimen van mijn blog op Schrijf!

Bij het ontruimen van mijn blog op Schrijf! kwam ik o.m. het volgende tegen:


Verborgen leven

Had maar even deze nacht

Een schreeuw gegeven.





josiene van eijsden

maar die dingen gebeuren

Het woord kwetsbaar viel niet en van psychisch trauma had ik niet gehoord. Zwak dat was mijn zusje, zei mijn moeder en snel moe. Dat gold ook voor mijn moeder zelf, die last had van migraine en rugpijn: "Altijd die moeheid, die rug, die koppijn"en:"Laat me maar, ik ben gewoon geen mens vandaag". Troosten mocht ik haar niet, ze stootte me weg. Hóé ik haar kon helpen? Met huishoudelijk werk!
:"Ik neem een aspirine en ga even liggen". Dan kromde zij zich op de divan onder haar berenjas. De halfverduisterde woonkamer toonde midden op de dag in de opgelegde stilte haar ware aard.

... Érgens in Rotterdam- zuid zou het toch beter toeven zijn?

:"Ga nou verdomme de gang stoffen" klonk mijn moeders stem gedempt door de jas. Ik nam nog een teug van deze sfeer om die daarna nooit meer te vergeten, en verliet de kamer met een minimum aan geluid.

Boven was onze kamer, van Emma en mij, hier niet de doem van de rest van het huis, deze kamer was licht, we hielden van onze kamer en van elkaar. Een licht venster op de wereld, van hieruit zouden wij ons leven vormgeven, we waren daar al mee begonnen.
Maar het gevaar stond voor de kamerdeur en beloerde ons vanaf het balkon waar mijn vader kon opstappen vanuit zijn aan onze kamer grenzende Doka met in de tussenmuur het gat waar de lens van een filmcamera in paste


josiene van eijsden

het is niet anders

het is niet anders

dan het is

wat blijft

een stil verbond

van mij met mij




notitie
5-10-'04

Tip bij ouderdom

Wie oud is drage hoed en geweer

geluk dat nog is

en wanneer je dan
weet wat je wilt
omdat je weet
wie je bent
en zo weinig meer
buiten broer en zus
zon, zee en duinen
in 't zand met hen
brood en koffie delen



notitie 1986

het is dit

Er is geen begin

Er is geen end

Het is dit

innerlijk bewegen

Innerlijk bewegen is niet per definitie lijden
maar het komt er naastens bij
Waar wordt bewogen ontstaan lagunes als
tijdelijk lege plekken die wachten op compensatie,
als kuilen in het waterbed van R. (die van meeuwen
hield)

Bevoorrading gebeurt in de nacht:
De toevoer van warmte aan de hartstreek
voor wie zijn liefde gaf.
Het bijtanken van helderheid bij wie zich in
emotie had laten gaan.
En voor wie vandaag zijn tijd verbeuzelde
de energie voor morgen.

zin in mijn lot

Soms heb ik echt zin in mijn lot,

de dag wacht naast het mijnenveld
de uren liggen klaar
Verlorene, ben je daar?
het gruwen kan beginnen


De onschuld plakt nog snel de plaatjes op de muur van de nog niet genoten vergezichten, gewoon met lijm.

bewering

Minderwaardige zaken vullen snel dikke boeken.

Wachttijd

Is dan voorbij de wachttijd of de liefde

niet toegedekt maar toegedicht in tijd

Ik wacht de eeuwigheid; hij zal verkiezen


Beluister daar de groen gebleven haag

aan mijn oor het talrijk ruiselend gebieden

Het denkt mij na; liefde gedijt






13-09-'09
josiene van eijsden

oude vrouwen

oude vrouwen, distelvinken

kale veertjes, kappernat

oude handen in het zwart

over gouden ringen

wachten zij, twee aan twee

op de man van de S.R.V.?

de tijd murmureert

stil ben ik

alleen de tijd murmureert

als een beekje

aldoor


vrij ben ik

om te werken aan verbetering

van mijn omstandigheden

of gefascineerd te blijven

door wat tot mij komt in

deze stilte





notitie 5-06-'02
josiene van eijsden

nachtsilhouetten

nachtsilhouetten,

met de oude contouren

daagt het nieuwe licht

bijkomen

Dan trekt alles voorbij, maar eerst door mij heen en dat ontwaakt niet fijn. Dan ga je naar je pc om het op te schrijven: het ontwaakt niet fijn.
Het leeft niet fijn als je ook de prettige ontmoetingen met anderen moet verwerken als na een traumatische ervaring. Voor je uit staren, star en stil terneer zitten en de rijen aanééngegorde herinneringsbeelden van achter je ogen zien langstrekken...de zee, het gele licht aan de einder door het dun wolkendek heen en mijn kinderen met partners en hún kinderen als silhouetten aan de kustlijn bezig, de hond als het beweeglijkst van allemaal met zijn oren gespitst afgetekend. Ook het zand schuinoplopend tegen het duin waar ik halfliggend alles gadesla en de fim maak waar ik ook nu weer naar kijken moet. Niet dat ik niet toen evenzeer een uitgeknipt silhouetje aan de kustlijn ben geweest, gravend en supleterend om het toehappende vloedwater te keren in samenwerking met een kleinzoon en een "zomaar" vader die naast ons aan het werk was met zijn kinderen en een dijk legde tussen hun en ons zwaar op de zee bevochten burcht van zand om als toevallige vriendelijke vreemden samen sterk te staan.


schilder: Jan Altink

opspringer 9

OPSPRINGER:
:"" Help!!het geluk dat aan verdriet vooraf gaat staat op de stoep met draaiende moter!""

triest

Gekooide vogels

Gevangen door de hand

die wil liefkozen

Knuffelbeer

Knuffelbeer dacht ik

brak mijn nek met zijn klauw dwars

door mijn gedachte

haiku

Over het water

waaien en ruisen takken

Niemand roept zijn hond

om de hoek

De straat om de hoek

Stuivend zand, stovende zon

Kinderen spelen

senryu